De werkelijkheid kent meerdere lagen. In dit artikel ga ik in op de twee basale ‘lagen’ van de werkelijkheid namelijk ‘doen’ en ‘zijn’, en de verwarring die kan ontstaan wanneer je het non-duale zijns-domein probeert te interpreteren vanuit het duale doen.
VOORBIJ DE 3-DIMENSIONALE WERKELIJKHEID
Met het denken, voelen en ervaren neem je de drie dimensionale werkelijkheid waar. Het is de tastbare wereld van doen. Met het universum, de aarde en zijn bewoners. Wanneer je bewustzijn zich hiermee identificeert dan lijkt het leven hiertoe beperkt. Het lijkt alsof jij een lichaam bent in een wereld.
Boeddhisten noemen dit de wereld van Samsara. Het is een wereld gevuld met lijden waaruit geen ontsnappen mogelijk is. Dat wil zeggen; er is geen ontsnappen mogelijk vanuit het domein van doen. Iets wat we natuurlijk wel proberen, opnieuw en opnieuw. Totdat je realiseert dat je hier helemaal niet toe beperkt bent en dat die hele wereld van doen in jou verschijnt!
Je ontdekt het zijns-domein. Dit voelt als bevrijding en herboren worden. De beknellende begrenzing van degene die je dacht te zijn maakt plaats voor de stille ruimtelijke vrede van zijn. De is-heid van het leven licht op. Binnen de spirituele en advaita gemeenschap ontstaat er soms verwarring over deze diepe realisatie van zijn. Hieronder noem ik een aantal veelvoorkomende verwarringen.
HET IS GOED ZOALS HET IS
‘Het is goed zoals het is’ gaat over de diepste werkelijkheid en over je wezenlijke natuur. Daar kun je voelen dat alles precies is zoals het moet zijn. Inclusief dat iets soms niet goed is op menselijk niveau. Dit lijkt tegenstrijdig maar dat is het alleen wanneer je erover nadenkt. Dieren, planten en bomen rusten bijvoorbeeld diepgaand in de is-heid van het bestaan, omdat ze er niet over na kunnen denken. Ze hebben geen zelfreflectief vermogen. Ze leven volledig in het moment en nemen het zoals het is. Ze zijn het zich alleen niet bewust, zoals wij mensen dat wel bewust kunnen zijn, juist dankzij ons vermogen tot zelfreflectie.
Bewust-zijn is de grond-natuur waarin het hele leven zich afspeelt. Hier is geen sprake van tegenstellingen en hier kun je voelen dat alles intelligentie in beweging is. Alles. Het is. Hierin rusten voelt veilig omdat je weet en voelt dat wat er ook is, het precies is zoals het moet zijn. Niets gaat verkeerd, het is goed. Dat is dus inclusief dat het in de tastbare wereld niet altijd goed is zoals het is. Daar kan het belangrijk zijn om grenzen te stellen, positie in te nemen en dergelijke.
De uitspraak dat het goed is zoals het is, is dus niet bedoeld om situaties die scheef zijn, recht te praten! Of om je in een situatie te houden die ondermijnend en ongezond voor je is. Zelfrealisatie en de belichaming daarvan betekenen niet dat je nooit boos bent of dat je altijd met een zachte glimlach voor je uit zit te staren.
ALLES VERSCHIJNT IN MIJ, ALS MIJ
Ook deze uitspraak kan voor verwarring zorgen. Het gaat om dezelfde paradox, dezelfde ogenschijnlijke tegenstelling. Vooral vrouwen die invoelend, empathisch en sensitief zijn hoor ik over deze verwarring. Ook bij mannen komt het natuurlijk voor.
Wanneer je geleerd heb om je af te stemmen op de ander en zorg te dragen voor relaties, kan het gebeuren dat de ik- jij grenzen wat diffuus raken. Er kan een automatische aangeleerde neiging zijn om voor de ander te zorgen door bijvoorbeeld diegene zijn pijn, schuld, verwijten en projecties te dragen.
Na verlichtings- en eenheidservaringen kan dit patroon versterkt worden door de realisatie dat alles in jouw bewustzijn verschijnt en dat er niet wezenlijk een ‘buiten jou’ is. Voeg daar een portie zelfreflectief vermogen aan toe en je hebt het ideale recept om verstoringen die niet van jou zijn wel in jou op te willen lossen.
Ik was er een ster in. Gebeurde er iets bij een ander waarvan die zich niet bewust was en legde diegene dat bij mij neer, dan nam ik dat in veel gevallen aan. Op die manier verteerde ik jaren lang wat helemaal niet aan mij was om te verteren, wat natuurlijk voor mijn systeem ook onverteerbaar was en wat de ander ook helemaal niet hielp. Ik verwarde lange tijd de essentie van bewustzijn waarin alles ‘mij is’ met de buitenste laag van doen, waarin er natuurlijk wel degelijk sprake is van: ik- jij, en van: dit hoort bij mij en dat hoort bij jou.
ER IS GEEN IK DIE DOET
‘Je kunt niets doen voor zelfrealisatie want er is niet iemand die doet.’ Ook dit is een spirituele uitspraak die voor veel verwarring kan zorgen. Ik ga hier niet in op de verwarring die ontstaat wanneer je dit als spirituele bypass gebruikt. Op het buiten jezelf projecteren van alles wat ongemakkelijk is. Ik wil vooral ingaan op dezelfde paradox die ik hierboven beschrijf. Je verlichte natuur is er altijd. Het is niet iets wat zich ontwikkelt of opbouwt tijdens je leven, het was er al voor je geboren werd.
Tijdens eenheid- of verlichtingservaringen licht dit op. Je realiseert je dat je niet werkelijk de persoon bent die je dacht te zijn. De werkelijkheid opent zich. Je blijkt onmetelijk, ongrijpbaar en onbenoembaar. Vanuit de diepere dimensie van zijn, je grond natuur, is het volkomen helder dat er geen losstaand individu is die doet. Er is bewustzijn dat zich uitdrukt door alles wat je ziet, hoort, voelt, proeft en ervaart. Onderdeel daarvan is dat je in de ochtend wakker wordt, opstaat, je door de dag beweegt en in de avond weer gaat slapen. Er is alleen geen persoon die dit doet. Het is een grandioze paradox.
Want ondanks dat er geen afgescheiden entiteit is die doet, beweegt het leven wel door jou heen in een continue intelligente stroom van ’doen’. Een stroom van ervaringen waaronder de ervaring van keuze. Hoewel ik hier het woord ’doen’ gebruik zou het juister zijn om dat ’zijn’ te noemen. Er is alleen maar één naadloos zijn.
Je kunt het ‘voelen’ wanneer er even geen gedachten zijn. Wat is er dan nog wel? Als je niet bedenkt wie je bent. Maar ervaart wat er op dit moment door je heen gaat. En wanneer je dat niet van etiketten en labels voorziet…
Waarschijnlijk zul je merken dat er al heel snel weer gedachten komen die je opnieuw proberen te definiëren. Het zijn de illusies die als sluiers over de werkelijkheid hangen. Onderzoek ze, zodat de naadloze werkelijkheid oplicht. Ook zonder een persoon (denken) te zijn leef je nog gewoon je leven.
Je kunt dus wel degelijk iets doen voor zelfrealisatie, al is er niet werkelijk een persoon die hier invloed op heeft ;-). Wat je kunt doen is de shift maken van doen naar zijn, zo vaak je kunt. En van daaruit onderzoeken wat je nog gelooft over de werkelijkheid wat er als sluiers voor hangt. Iets doen is niet tegengesteld aan zijn, ze vormen samen de dans die leven mogelijk maakt.
Het ga je goed.
Liefs,
Linda